Bài 31 + 32: VIRÚT GÂY BỆNH VÀ ỨNG DỤNG CỦA VIRÚT TRONG THỰC TIỄN - BỆNH TRUYỀN NHIỄM VÀ MIỄN DỊCH

I. Các virút gây bệnh:
1)Virút ký sinh ở vi sinh vật(phagơ): 
- Khoảng 3000 loại virút sống ký sinh ở vi khuẩn, nấm men, nấm sợi.
- Gây những thiệt hại nghiêm trọng cho ngành công nghiệp vi sinh.

2)Virút ký sinh ở thực vật:
- Khoảng 1000 loại virút gây bệnh cho thực vật nhiễm vào cây do côn trùng, nông cụ...
- Gây nhiều bệnh như xoăn lá cây cà chua, thân cây bị lùn hay còi cọc…

3)Virút ký sinh ở côn trùng: Chúng kí sinh ở những côn trùng ăn lá cây, làm hại cây trồng.

4)Virut gây bệnh ở người và động vật: 
-Gồm nhiều loại với nhiều cách lây nhiễm và mức độ gây hại khác nhau.
-Virut kí sinh ở động vật và người gây nhiều bệnh nguy hiểm.

II. Ứng dụng của virút trong thực tiễn:
1)Trong sản xuất các chế phẩm sinh học: Dùng virút(phagơ) để làm thể truyền trong kỹ thuật cấy gen để sản xuất prôtêin(intefêron), hooc môn, dược phẩm...

2)Trong nông nghiệp: sản xuất thuốc trừ sâu vi sinh chỉ gây hại cho 1 số sâu nhất định không gây độc cho người, động vật và côn trùng có ích.

III. Bệnh truyền nhiễm
1)Khái niệm:
- Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây lan từ cá thể này sang cá thể khác.
- Tác nhân gây bệnh: vi khuẩn, vi nấm, động vật nguyên sinh, virut…
- Để gây bệnh phải có đủ 3 điều kiện: độc lực (mầm bệnh và độc tố), số lượng nhiễm đủ lớn, con đường xâm nhập thích hợp.

2)Phương thức lây truyền:
a.Truyền ngang: Qua hô hấp, qua đường tiêu hóa, qua tiếp xúc trực tiếp, qua vết thương, qua quan hệ tình dục…

b.Truyền dọc: Truyễn từ mẹ sang thai nhi qua nhau thai, nhiễm khi sinh nở hoặc qua sữa mẹ.

3) Các bệnh truyền nhiễm thường gặp do virút:  xem SGK

IV .Miễn dịch: Miễn dịch là khả năng của cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

1)Miễn dịch không đặc hiệu: Là miễn dịch tự nhiên mang tính bẩm sinh, không đòi hỏi phải có sự tiếp xúc trước với kháng nguyên.

2)Miễn dịch đặc hiệu: 
- Miễn dịch đặc hiệu có vai trò quan trọng khi cơ chế miễn dịch đặc hiệu chưa kịp phát huy tác dụng.
- Miễn dịch đặc hiệu xảy ra khi có sự xâm nhập của kháng nguyên. Được chia làm 2 loại: miễn dịch dịch thể và miễn dịch tế bào.
- Intefêron: Là những prôtêin đặc biệt do nhiều loại tế bào của cơ thể tiết ra, xuất hiện trong tế bào khi bị nhiễm virut. Intefêron có khả năng chống virut, chống tế bào ung thư và tăng khả năng miễn dịch.

3)Phòng chống bệnh truyền nhiễm: Tiêm vacxin, kiểm soát vật trung gian truyền bệnh, giữ gìn vệ sinh cá nhân và cộng đồng.