Bài 19 : TẠO GIÔNG MỚI BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

I. Tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến:

1. Quy trình: gồm 3 bước

+ Xử lí mẫu vật bằng các tác nhân đột biến thích hợp

+ Chọn lọc các cá thể đột biến có kiểu hình mong muốn

+ Tạo dòng thuần chủng

- Lưu ý : phương pháp này đặc biệt có hiệu quả với vi sinh vật, thường gặp ở tv, ít gặp ở đv.

2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam:

- Xử lí các tác nhân lí hoá thu được nhiều chủng vsv , lúa, đậu tương ….có nhiều đặc tính quý

- Sử dụng cônxisin tạo được cây dâu tằm tứ bội, lai với cây lưỡng bộià cây tam bội: NSlá cao, dùng chăn nuôi tằm.

- Táo gia lộc xử lí NMU → táo má hồng cho năng suất cao.

II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào:

1-  Công nghệ tế bào thực vật:

** Quy trình: 

 -  Lai tế bào sinh dưỡng:

+ Loại bỏ thành tế bào trước khi đem lai

+ Cho các tế bào đã mất thành tế bào của 2 loài vào môi trường đặc biệt để dung hợp với nhau à tế bào lai

+ Đưa tế bào lai vào nuôi cấy trong môi trường đặc biệt cho chúng phân chia và tái sinh thành cây lai khác loài

- Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn :

+ Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh trong ống nghiệm rồi cho phát triển thành cây đơn bội (n).

       + Tế bào đơn bội được nuôi trong ống nghiệm với các hóa chất đặc biệt à phát triển thành mô đơn bội à xử lí hóa chất gây lưỡng bội hóa thành cây lưỡng bội hoàn chỉnh                     

**  Ý nghĩa: (sgk)     

** Thành tựu:

-          Tạo cây lai từ 2 loài thuốc lá cảnh.

-          Lai giữa cà chua với khoai tây.   

2. Công nghệ tế bào động vật:

a. Nhân bản vô tính động vật:

SGK

* Ý nghĩa:.

- Nhân nhanh giống vật nuôi quý hiếm

- Tạo ra các giới ĐV mang gen người nhằm cung cấp cơ quan nội tạng cho người bệnh

b. Cấy truyền phôi :

Lấy phôi từ động vật cho à tách phôi thành 2 hay nhiều phần à phôi riêng biệt à cấy các phôi vào động vật nhận (con cái) và sinh con