Bài 19: GIẢM PHÂN

bài giảng video

I. Khái quát
-Giảm phân là hình thức phân bào mà từ 1 TB mẹ hình thành nên 4 TB con có bộ NST giảm đi 1 nửa.
-Xảy ra ở TB sinh dục chín.
-Gồm 2 lần phân bào liên tiếp nhưng NST chỉ nhân đôi 1 lần => NST của TB con giảm đi 1 nửa.

II. Diễn biến Gồm hai lần phân bào liên tiếp là giảm phân 1 và giảm phân 2

	Các kì	Diễn biến
GP1	Đầu 1	-Có sự tiếp hợp của các NST kép theo từng cặp tương đồng. Sau tiếp hợp NST dần co xoắn lại.Thoi phân bào hình thành. Màng nhân và nhân con dần tiêu biến. -Có thể xảy ra hiện tượng trao đổi chéo NST thể các cặp NST kép tương đồng.
	Giữa 1	NST kép co xoắn cực đại và tập trung thành 2 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.
	Sau 1	Mỗi NST kép trong cặp NST kép tương đồng di chuyển theo thoi phân bào đi về 2 cực của tế bào.
	Cuối 1	-Các NST kép đi về 2 cực của tế bào và dãn xoắn. -Màng nhân và nhân con dần xuất hiện. -Thoi phân bào tiêu biến. -Tế bào chất phân chia tạo thành 2 TB con có bộ NST (n kép)
GP2	Đầu 2	NST kép ở trạng thái co xoắn.
	Giữa 2	Các NST kép co xoắn cực đại và tập trung thành 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo.
	Sau 2	Mỗi NST kép tách nhau ra thành 2 NST đơn đi về 2 cực của tế bào.
	Cuối 2	-NST đơn dãn xoắn. -Màng nhân và nhân con dần xuất hiện. -Thoi phân bào tiêu biến. -Tế bào chất phân chia tạo thành 4 TB con có bộ NST (n).

*Kết quả: Từ 1 tế bào mẹ (2n) qua 2 lần phân bào liên tiếp tạo 4 tế bào con có bộ NST là (n)

Chú ý:
- Cơ thể đực( động vật) 1 tế bào cho ra 4 tinh trùng và đều có khả năng thụ tinh.

- Cơ thể cái( động vật) 1 tế bào cho ra 1 trứng có khả năng thụ tinh còn 3 thể cực không có khả năng thụ tinh(tiêu biến).

III. Ý nghĩa của giảm phân
a. Về mặt lí luận:
+Nhờ giảm phân, giao tử được tạo thành mang bộ NST đơn bội (n), thông qua thụ tinh mà bộ NST (2n) của loài được khôi phục.
=>Sự kết hợp 3 quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh mà bộ NST của loài sinh sản hữu tính được duy trì, ổn định qua các thế hệ cơ thể.
+ Sự phân ly độc lập và trao đổi chéo các cặp NST tương đồng trong giảm phân đã tạo ra nhiều loại g tử khác nhau về nguồn gốc. Sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại gtử qua thụ tinh tạo ra các hợp tử mang những tổ hợp gen tạo ra nhiều KH là cơ sở tạo nguồn biến dị tổ hợp phong phú.

b. Về mặt thực tiễn: Sử dụng lai hữu tính giúp tạo ra nhiều biến dị tổ hợp phục vụ trong công tác chọn giống.

*Củng cố:

- Các loài sinh vật có bộ NST đơn bội (n) có giảm phân không? (không có quá trình giảm phâm).

- Nếu số lượng NST không phải là 2n mà là 3n thì quá trình giảm phân có gì trục trặc?( Khi có 3 NST tương đồng thì sự bắt đôi và phân ly của các NST sẽ dẫn đến sự phân chia không đồng đều các NST cho các tế bào con-gây ra đột biến giao tử).
Bài tập về nhà

BẢNG SO SÁNH NGUYÊN PHÂN VÀ GIẢM PHÂN

	Nguyên phân	Giảm phân
Giống nhau
Khác nhau